Amilaza, karbohidratları parçalayan və onların həzmini təmin edən bir enzimdir . Bu enzim, əsasən tüpürcək və mədəaltı vəz tərəfindən istehsal edilir. Amilaza, nişastanı qlükoza kimi daha sadə şəkər molekullarına parçalayaraq, bədənin enerji mənbəyi olan qlükozanın istifadəsini asanlaşdırır. Amilaza üç əsas növə bölünür: alfa amilaza, beta amilaza və qamma amilaza. Bu növlərdən alfa amilaza, insan orqanizmində ən geniş yayılmış və ən çox işləyən formasıdır. Alfa amilaza, həm tüpürcəkdə, həm də mədəaltı vəzdə istehsal olunur. Bu enzim, qida nişastasını ağızda qismən parçalayıb, sonra isə mədəaltı vəz tərəfindən ifraz olunan pankreatik amilaza ilə bağırsaqlarda qlükozaya çevrilir. Pankreatik amilaza isə əsasən mədəaltı vəzin ifraz etdiyi amilaza növüdür və bağırsaqlarda nişastanın tamamilə parçalanmasına kömək edir.
Qanda amilaza çox olarsa nə baş verir?
Qanda amilaza səviyyəsinin yüksək olması, adətən mədəaltı vəzin (pankreas) zədələnməsi və ya iltihabı ilə əlaqələndirilir. Bu hal xüsusilə pankreatit kimi ciddi diaqnozların xəbərçisi ola bilər. Amilaza orqanizmdə karbohidratların parçalanmasında rol oynayan fermentdir və onun normadan yüksək olması müxtəlif sağlamlıq problemlərinin əlamətidir.
Qanda amilaza səviyyəsinin artma səbəbləri:
🔥 Pankreatit – mədəaltı vəzin kəskin və ya xroniki iltihabı
🧬 Pankreas xərçəngi – nadir, amma təhlükəli səbəblərdən biridir
🫕 Xolesistit – safra kisəsinin iltihablı hallarında da yüksələ bilər
💧 Tüpürcək vəziləri xəstəlikləri – xüsusilə parotit (qulaqdibi vəz iltihabı)
🚨 Böyrək çatışmazlığı – amilazanın düzgün süzülməməsi nəticəsində qanda toplanması
🍽️ Mədə-bağırsaq pozğunluqları – bəzən heç pankreasla əlaqəli olmadan da yüksəlmə müşahidə edilə bilər.
Amilaza səviyyəsinin yüksək olması bəzən təsadüfən aşkar edilərsə, bu göstərici gözardı edilməməlidir. Bu zaman müvafiq diaqnostik testlər və həkim müayinəsi tələb olunur. Qanda amilaza çox olarsa, bu ciddi xəstəliklərin xəbərçisidir deməkdir. Ona görə də gecikmədən mütəxəssis məsləhəti alınmalıdır. Bona Dea Hospitalında, qanda amilaza səviyyəsinin dəqiq təhlili, pankreas müayinələri və fərdi müalicə planı peşəkar həkimlər tərəfindən aparılır. Hər biriniz onlayn qeydiyyatla rahat şəkildə konsultasiya üçün müraciət edə bilərsiniz.
Qanda amilaza nədir?
Qanda amilaza, mədəaltı vəz və tüpürcək vəzləri tərəfindən istehsal olunan bu enzimin qan dövranında mövcud olan miqdarını ifadə edir. Normal şəraitdə, qanda amilaza səviyyəsi sabitdir, lakin mədəaltı vəzin zədələnməsi və ya iltihabı zamanı bu səviyyə əhəmiyyətli dərəcədə artaraq qan testlərində görünə bilər. Qanda amilaza səviyyəsi, mədəaltı vəz xəstəliklərinin diaqnozu üçün vacib bir göstəricidir. Amilaza səviyyəsinin qan analizində ölçülməsi, xüsusən pankreatit kimi mədəaltı vəz xəstəliklərinin diaqnostikasında geniş istifadə olunur. Bona Dea Hospitalında qanda amilaza səviyyəsinin analizi və müvafiq müalicə tədbirləri üçün peşəkar tibbi xidmətlər mövcuddur.
Alfa amilaza
Alfa amilaza, nişastanı daha sadə şəkərlərə parçalamaq üçün əsas fermentdir. Bu enzim, əsasən tüpürcək və mədəaltı vəz tərəfindən ifraz edilir və həzm prosesində mühüm rol oynayır. Alfa amilaza, karbohidratların ağızdan başlayaraq həzmini təmin edir. Əgər alfa amilaza səviyyəsi qanda çox yüksələrsə, bu, pankreasın və ya tüpürcək vəzlərinin bir problemi olduğunu göstərə bilər. Alfa amilaza səviyyəsinin yoxlanılması, xüsusilə də mədəaltı vəz və tüpürcək vəzlərinin xəstəliklərinin diaqnozu üçün vacibdir. Bona Dea Hospitalında alfa amilaza testi və digər müvafiq analizlər aparılır və nəticələr əsasında müalicə planları tərtib edilir.
Amilaza norma
Amilaza norması, qan testləri ilə ölçülən amilaza səviyyəsinin normal diapazonunu ifadə edir. Ümumiyyətlə, sağlam bir insanda qanda amilaza səviyyəsi 30-110 V/L (beynəlxalq vahidlər litr başına) arasında olmalıdır. Bu norma fərqli laboratoriyalarda və metodlarda dəyişə bilər. Amilaza səviyyəsinin normadan kənara çıxması, xüsusən də çox yüksək olması, pankreatit kimi ciddi xəstəliklərə işarə ola bilər. Amilaza norması, hər yaş qrupunda fərqli ola bilir və bu səbəbdən, müalicə həkimi tərəfindən fərdi olaraq qiymətləndirilməlidir. Bona Dea Hospitalında amilaza testi və bu testin nəticələrinin qiymətləndirilməsi üzrə ixtisaslaşmış mütəxəssislər çalışır. Xəstələr, onlayn qeydiyyat vasitəsilə müayinədən keçə və həkim məsləhəti ala bilərlər.
Beta amilaza nədir? 🧬
Beta amilaza, orqanizmdə karbohidratların parçalanmasında iştirak edən fermentlərdən biridir. Bu ferment əsasən mədəaltı vəz və tüpürcək vəzləri tərəfindən ifraz olunur. Beta amilazanın əsas funksiyası nişastanı şəkərə çevirməkdir ki, bu proses həzmin ilk mərhələsində baş verir və bədənin enerji təminatında mühüm rol oynayır.
Laborator analizlərdə pankreatik amilaza səviyyəsi də ölçülür, çünki beta amilazanın bu forması birbaşa mədəaltı vəzin (pankreas) funksiyası ilə əlaqəlidir. Pankreatik amilazanın yüksək olması pankreatit, xolesistit, tüpürcək vəziləri xəstəlikləri və bəzi digər qarın boşluğu problemlərinin əlaməti ola bilir.
Beta amilaza səviyyəsinin normadan kənara çıxması zamanı həkim nəzarəti ilə əlavə müayinələr tələb oluna bilər. Bona Dea Hospitalında bu kimi analizlər peşəkar şəkildə aparılır, nəticələrə əsasən doğru diaqnoz və müalicə planı təqdim olunur.
* Bu səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün həkiminizlə məsləhətləşin. Bu səhifənin məzmununa Liv Hospitalda tibbi sağlamlıq xidməti haqqında məlumat daxil deyil .