Dəmir nədir – Dəmir çatışmazlığı – Dəmir azlığı
Dəmir nədir? Orqanizmdə funksiyası nədir?
Dəmir nədir? Orqanizmdə funksiyası nədir?
Dəmir bir mineral və bədən üçün vacib bir qidadır. İnsan vücudu dəmirdən bir çox vacib funksiyalarda istifadə edir:
Oksigenin daşınması: Ağciyərlərdən bədənə alınan oksigen dəmir tərkibli hemoglobin tərəfindən qana daşınaraq toxumalara paylanır.
Toxumalara oksigen çatdırılması: Toxumalara oksigen çatdırılması mioqlabin vasitəsiylə baş verir. Mioqlobin əzələ hüceyrələrində olur və əzələlərin oksigen ehtiyacını ödəyir.
Enerji istehsalı: Enerji istehsalı-sitokrom hüceyrələri vasitəsilə yaranır. Sitokromlar hüceyrələrdə enerji istehsalında mühüm rol oynayaraq enerji daşınmasında dəmirdən istifadə edir.
İmmunitet sistemi: Dəmir immunitet hüceyrələrinin normal işləməsi və bölünməsi üçün lazımdır.
DNT sintezi: DNT sintezi və hüceyrə bölünməsi üçün dəmir çox lazımdır. Buna görə də, dəmir çatışmazlığı hüceyrə bölünməsinə və genetik material olan DNT-nin sintezinə təsir göstərə bilər.
Dəmir çatışmazlığının əlamətləri
Dəmir çatışmazlığı insan sağlamlığı üçün əhəmiyyətli bir problemdir və müxtəlif əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Ən çox rast gəlinən əlamətlərdən biri yorğunluq və halsızlıqdır. Bu, orqanizmin kifayət qədər oksigen daşıya bilməməsi nəticəsində yaranır. Bədəndə dəmir çatışmazlığı həmçinin solğun dəri, saç tökülməsi, dırnaqlarda kövrəklik, və baş gicəllənməsi ilə müşayiət edilə bilər. Əlavə olaraq, dəmir çatışmazlığının əlamətləri arasında nəfəs darlığı, ürək döyüntülərinin sürətlənməsi, və hətta depressiv halların yaranması da qeyd edilir. Bu əlamətlər uzun müddət davam edərsə, mütləq bir həkimə müraciət edilməli və dəqiq diaqnoz qoyulmalıdır. Dəmir çatışmazlığı və bədəndə dəmir çatışmazlığı hallarında müvafiq müayinə və müalicə vacibdir. Bona Dea Hospital müasir tibbi avadanlıqları və ixtisaslı həkim heyəti ilə dəmir çatışmazlığının əlamətləri və müalicəsi üçün ən yaxşı sağlamlıq mərkəzlərindən biridir. Burada həm həkim məsləhəti, həm də dəqiq laborator analizlər mövcuddur.
Dəmir çatışmazlığının müalicəsi
Dəmir çatışmazlığının müalicəsi zamanı əsas məqsəd bədəndə dəmir səviyyəsini normaya çatdırmaqdır. Bunun üçün dəmir artıran dərmanlar və düzgün qidalanma rejimi təyin edilir. Müalicəyə başlanmadan əvvəl qanda dəmir səviyyəsi yoxlanılır və uyğun dərmanlar təyin edilir. Ən çox təyin olunan preparatlar arasında dəmir tərkibli dərmanlar mövcuddur. Bunlar tabletlər, maye formalar və hətta inyeksiyalar şəklində təqdim edilir. Həkimin göstərişi olmadan dərman istifadəsi tövsiyə edilmir, çünki dəmir səviyyəsinin çoxalması başqa problemlərə səbəb ola bilər. Dəmir artıran dərmanlar və dəmir tərkibli dərmanlar düzgün dozada istifadə edilməlidir. Bunun üçün göstərilən texniki göstəricilərə baxmaq və ya təyin edilmiş dozada qəbul etmək mühümdür.
Qanda dəmir norması
Sağlam insanlarda qanda dəmir norması müəyyən bir aralıqda olur. Bu aralıq yaş, cinsiyyət və ümumi sağlamlıq vəziyyətinə görə dəyişə bilər. Ümumiyyətlə, qadınlar üçün qanda dəmirin səviyyəsi kişilərlə müqayisədə daha aşağı olur, bu da onların daha çox dəmir çatışmazlığı riski ilə üzləşməsinə səbəb olur. Qanda dəmirin norması pozulduqda, yəni ya çox olduqda, ya da azaldıqda, bu, müxtəlif sağlamlıq problemlərinə gətirib çıxara bilər. Həmçinin, qanda dəmirin normal miqdarı düzgün müalicə və balanslı qidalanma ilə qorunmalıdır. Qanda dəmirin norması mütəmadi olaraq yoxlanılmalıdır. Bu zaman qanda dəmirin normal miqdarı təyin edilir və azlıq olarsa müalicə aparılaraq normal səviyyəyə çatdırılır.
Qanda dəmir çoxluğu
Qanda dəmir çoxluğu vəziyyəti də sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaradır. Bu, hemokromatoz kimi tanınan nadir xəstəliklə əlaqəli ola bilər və daxili orqanların zədələnməsinə səbəb ola bilər. Belə hallarda qaraciyər, ürək və mədəaltı vəz zədələnməsi müşahidə edilir.
Qanda dəmirin çox olması baş ağrısı, oynaq ağrıları və dəridə tündləşmə kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Bu vəziyyət diaqnoz qoyulduqda, xüsusi pəhriz və müalicə tələb olunur. Qanda dəmirin çox olması hallarında dərhal həkimə müraciət edilməlidir.
Qanda dəmir azlığı
Qanda dəmir azlığı ən çox rast gəlinən sağlamlıq problemlərindən biridir. Bu vəziyyət düzgün qidalanmama, qan itkisi və ya digər səbəblərdən yarana bilər. Qanda dəmiri artıran qidalar arasında qırmızı ət, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, və paxlalılar yer alır. Həmçinin, qanda dəmir azlığı zamanı dəmirlə zəngin qidaların qəbulunu artırmaqla yanaşı, C vitamini də bu qidaların bədən tərəfindən mənimsənilməsinə kömək edir. Qanda dəmiri artıran qidalar sağlam həyat tərzi üçün vacibdir. Sağlamlığınıza diqqət yetirin və mütəmadi olaraq dəmir səviyyənizi yoxlayın. Bona Dea Hospital sizin etibarlı sağlamlıq mərkəzinizdir!
* Bu səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün həkiminizlə məsləhətləşin. Bu səhifənin məzmununa Liv Hospitalda tibbi sağlamlıq xidməti haqqında məlumat daxil deyil .
