Dəri Xərçənginin Əlamətləri
Son yeniləmə tarixi: 13.05.2025 08:05:36
Dəri xərçəngi cəmiyyətdə ən çox rast gəlinən xərçəng növlərindən biridir. Bir çox dəri xərçəngi var və hər biri görünüşü ilə fərqlənə bilər. Biopsiya nəticəsində dəri xərçəngi aşkar edilərsə, əlavə müalicə tələb oluna bilər. Erkən diaqnozla cərrahi müalicə kifayət ola bilər. Xərçəngin inkişaf etmiş mərhələlərində (müxtəlif orqanlara yayıldıqda) müalicə protokolu dəyişir.
Liv Bona Dea Hospital Dəri və Zöhrəvi Xəstəliklər Klinikalarında Müalicə; Dəri xərçənginin növü, ölçüsü və inkişaf etdiyi nahiyə və ya xəstənin ehtiyaclarına görə dəyişir.
Dəri Xərçəngində Ən Çox Risk Altında Olanlar
- Açıq dəri rəngi olan insanlar
- İşi ilə əlaqədar uzun müddət günəşə məruz qalanlar (fermer, dənizçi, inşaat işçiləri)
- Radioterapiya, arsen kimi müəyyən kimyəvi maddələrə məruz qalanlar Genetik amillər (Ailəsində dəri xərçəngi olan insanların xərçəngə tutulma riski ümumi əhaliyə nisbətən daha yüksəkdir.)
Diaqnoz necə qoyulur?
Liv Bona Dea Hospital Dəri və Zöhrəvi Xəstəliklər Klinikasında müayinə adi gözlə və ya dermatoskop adlı cihazla aparılır. Daha sonra xalın çıxarılmasına və ya biopsiyanın götürülüb-götürülməyəcəyinə qərar verilir. Risk faktoru müəyyən edilir. Risk olmasına baxmayaraq, xəstəliyin müalicəsi üçün xalın erkən çıxarılması kifayətdir. Bütün xərçənglər arasında dəri xərçəngi 40%-lik nisbətə malikdir. ABŞ-da aparılan araşdırmada hər 5 adamdan birinin dəri xərçənginə tutulma riskinin olduğu müəyyən edilib. Dəri xərçəngi olan bir insanın yenidən xərçəngə tutulma şansı 44%-dir.
Dəri Braxiterapiyası (Leipzig Aplikatorla)
Liv Bona Dea Hospital Dəri və Zöhrəvi Xəstəliklər Klinikasında uyğun səth və dərinliyə malik erkən mərhələli dəri skvamoz və bazal hüceyrəli xərçənglərin müalicəsində braxiterapiya uğurla istifadə olunur. Xüsusilə üz ətrafında yerləşən şişlərdə cərrahi əməliyyat zamanlı baş verə biləcək kosmetik zədələrə ümumiyyətlə brakiterapiyanın istifadəsində daha az rast gəlinir. Həkimin uyğun hesab etdiyi, xüsusilə üzdə yerləşən erkən mərhələ dəri xərçəngli xəstələr braxiterapiya ilə müalicə edilə bilər.
Nə üçün yayda xalların təhlükəsi artır?
Bir xalın xərçəngə çevrilə bilməsi üçün travmaya məruz qalması lazımdır. Bu travmaların başında günəş gəlir. Bu səbəblər yazda xərçəngə çevrilmə riski artır. Günəşdən başqa ovuc içi, ayaq dabanı, büstqalterin toqqası, iç geyiminin rezini kimi yerlərə rast gələn xallar əsasən sürtünmə ya da qopmalara bağlı olaraq travmaya məruz qalır. Bu növ xalların götürülməsi lazımdır. Günəş şüaları xalların xərçəngə çevrilə bilmə riskini artırır. Xüsusilə ani və yüksək dozadakı günəş çox önəmlidir. Xüsusilə, yanığa səbəb olacaq ölçüdə qızarma, soyulma kimi hallar dəri xərçənginə çevrilmə riskini artırır. Hüceyrənin növünü pozaraq atipiya yaradır. Xüsusilə tünd rəng melanindən ibarət xallarda daha çox risk var. Hüceyrə quruluşu pozulunca xərçəng riski də artır. Günəş şüaları, xüsusilə ultrabənövşəyi A şüaları daha riskli şüalardır. Təəssüf ki, istifadə etdiyimiz günəş qoruyucularda ultrabənövşəyi B şüalarına görə müəyyən edilmiş amillər mövcuddur. Günəş qoruyucudan istifadə edərkən üzərində “Ultrabənövşəyi (UVA və B)” yazısı olmalıdır.
Əlaqədar sahələr
Hamısını görün
