Gizli şəkər xəstəliyi (Prediabet)
Son yeniləmə tarixi: 17.05.2025 08:43:51
Gizli şəkər, tibbi olaraq prediabet adlandırılan bir vəziyyətdir. Bu mərhələdə qanda şəkərin səviyyəsi normaldan yüksək olur, lakin hələ tam şəkərli diabet diaqnozu qoymaq üçün kifayət etmir. Ən təhlükəli tərəfi isə odur ki, gizli şəkər illərlə heç bir ciddi simptom vermədən davam edə və ikinci tip diabet üçün zəmin yarada bilər. Bu vəziyyət həm böyüklərdə, həm də yeniyetmələrdə rast gəlinə bilər. Hər 3 nəfərdən biri bu mərhələdə olduğunu bilmir və məhz bu səbəbdən gizli şəkər xəstəliyi adlanır.
Xüsusilə aşağıdakı qruplar mütəmadi olaraq şəkər analizləri verməlidir:
- Ailəsində şəkər xəstəliyi olanlar
- Artıq çəkidən əziyyət çəkənlər
- Hərəkətsiz həyat tərzi sürənlər
- Stressli və qeyri-düzgün qidalanan şəxslər
- 40 yaşdan yuxarı olanlar
Gizli şəkər vaxtında aşkarlandıqda, doğru addımlarla heç vaxt diabetə çevrilməz. Amma gecikdiyi təqdirdə, bu mərhələ tip 2 diabet, damar problemləri, göz və böyrək fəsadları ilə nəticələnə bilər.
🔬 Gizli şəkər analizi
Gizli şəkər diaqnozu üçün istifadə edilən testlər çox sadə, amma olduqca informativdir. Bəzi analizlər pankreasın insulin ifrazı və bədənin şəkəri emal etmə qabiliyyəti haqqında mühüm məlumat verir.
Şəkər analizi zamanı ən çox istifadə olunan analizlərə nəzər yetirək:
- Ac qarına qan şəkəri testi: 100–125 mg/dL → gizli şəkər riski
- HbA1c testi: 5.7–6.4% arası → son 3 ayın ortalama dəyəri
- Qlükoza tolerantlıq testi (şəkər yük testi):
- 2 saat sonra 140–199 mg/dL → prediyabet
Bu analizlər hamiləlik zamanı da aparılır və gestasion diabetin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır. Xüsusilə uşaqlıq çağında artıq çəkisi olan uşaqlarda bu testlərin tətbiqi vacib sayılır. Bona Dea Hospital-ında, qanda qlükoza və insulin müqaviməti dəqiqliklə analiz edilir, nəticələrə əsasən şəxsə uyğun müalicə və qidalanma planı təqdim olunur.
💊 Gizli şəkərin müalicəsi
Gizli şəkərin müalicəsi, əsasən həyat tərzi dəyişikliklərinə əsaslanır. Əgər bu mərhələdə düzgün addımlar atılarsa, şəkər normaya düşür və heç vaxt diabetə çevrilmir.
Burada məqsəd qanda qlükozanın artmasının qarşısını almaq və insulinə qarşı müqaviməti azaltmaqdır. Bir çox hallarda bu xəstəliyin öhdəsindən gəlmək üçün dərman müalicəsi belə tələb olunmur, sadəcə qidalanma və hərəkət kifayət edir.
Xəstəliklə mübarizədə tövsiyə edilən əsas addımlar bunlardır:
🥦 Aşağı karbohidratlı və balanslı pəhriz
🏃♂️ Həftədə 150 dəqiqə fiziki hərəkət, məsələn: gəzinti, üzgüçülük, yoga
⚖️ Artıq çəkidən azad olmaq və çəkiyə nəzarət
🚭 Siqaret və spirtli içkidən uzaq durmaq
🧘♀️ Stressi idarə etmək və yuxu rejimini normallaşdırmaq
Xəstəliyin irəliləyən hallarında və ya yüksək riskli şəxslərdə həkimlər tərəfindən metformin və ya digər şəkər tənzimləyici dərmanlar təyin edilə bilər. Bona Dea Hospitalında, gizli şəkər diaqnozu qoyulan pasiyentlər üçün fərdi qidalanma planı, idman rejimi, və tibbi nəzarət proqramı təklif olunur. Mütəxəssislərimiz erkən müdaxilə ilə xəstəliyin öhdəsindən gəlməyə sizə köməklik edir! Bizimlə həyatınıza sağlam dönüş edin.
Əlaqədar sahələr
Hamısını görün
